کنترل موجودی انبار ( شامل مواد اولیه و محصولات ) در یک کسب وکار تولیدی یا بازرگانی بسیار حائز اهمیت است. زیرا اگر به کالایی نیاز داشته باشیم و مقدار کافی از آن در انبار موجود نباشد ناچار خواهیم شد تا فرآیند تولید یا فروش را معوق کنیم تا موجودی تامین شود. یا اگر مقدار زیادی از یک کالا در انبار ذخیره کنیم علاوه بر هزینه های سنگین انبارداری ممکن است کالا فاسدشدنی باشد و تاریخ انقضای آن بگذرد. در همه این حالات کسب و کار خسارت می‌بیند.

بنابراین کنترل موجودی به گونه‌ای که مقدار متناسب از هر کالا در انبار داشته باشیم می‌تواند منافع زیادی را برای کسب و کار فراهم آورد و از خسارات احتمالی جلوگیری کند. در این مطلب نکات مهم، ابزارها، هزینه‌ها و روش‌های کنترل موجودی کالا در انبار را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

نگهداری و تعمیر

موجودی ملزومات (Overhaul / MRO) که به عنوان لوازم نگهداری، تعمیر و بهره برداری نیز شناخته می‌شود، در این دسته قرار می‌گیرند. این موجودی است که برای جمع آوری و فروش محصول نهایی لازم است اما در خود محصول تعبیه نشده است. به عنوان مثال، دستکش برای بسته بندی یک محصول، MRO در نظر گرفته می شود. حتی لوازم اداری مانند قلم، هایلایتر و کاغذ نیز در این گروه قرار دارند.

موجودی کالاهای امانی

کالاهایی که به صورت امانی از انبار خارج شده جزء دسته موجودی کالاهای امانی به حساب می‌آید. موجودی امانی اگرچه در حال حاضر در انبار موجود نمی‌باشد اما پس از یک مدت مشخص دوباره به انبار باز می‌گردد.

ملزومات غیر مستقیم

ملزومات غیر مستقیم کالاهایی هستند که برای ساخت محصول نهایی به طور مستقیم استفاده نمی‌شوند اما در طی فرآیند تولید به این ملزومات نیاز است. از آنجایی که ملزومات غیر مستقیم نقش پر رنگی ندارند جز موجودی مواد اولیه محسوب نمی‌شوند. برای مثال در یک خط تولید کفش چرمی، نخی که برای دوخت کفش مورد استفاده قرار می‌گیرد جزء ملزومات غیر مستقیم به حساب می‎‌آید، اما چرم مواد اولیه است.

موجودی قطعات یدکی

برخی از خطوط تولید، حین ساخت محصولات خود تجهیزات و دستگاه‌هایی دارند که مدام به تعویض قطعه نیاز دارند. جریان ورود و خروج قطعات یدکی مورد استفاده در بعضی از خطوط تولید بسیار زیاد است و نظارت و کنترل روی آنها کار سختی می‌باشد.